प्रधानमंत्री वय वंदना योजना – Pradhan Mantri Vaya Vandana Yojana (PMVVY):
प्रधान मंत्री वय वंदना योजना (PMVVY) ही केवळ 60 वर्षे आणि त्याहून अधिक वयाच्या ज्येष्ठ नागरिकांसाठी निवृत्तीवेतन योजना आहे. या योजनेंतर्गत जास्तीत जास्त गुंतवणूक मर्यादा प्रति ज्येष्ठ नागरिक 15 लाख रुपये आहे. ही योजना एकरकमी खरेदी किंमत देऊन खरेदी केली जाऊ शकते. पेन्शनधारकाला पेन्शनची रक्कम किंवा खरेदी किंमत निवडण्याचा पर्याय असतो.
पेन्शनच्या विविध पद्धती अंतर्गत किमान आणि कमाल खरेदी किंमत खालीलप्रमाणे असेल:
| पेन्शनची पद्धत | किमान खरेदी किंमत | कमाल खरेदी किंमत |
| वार्षिक | रु. 1,44,578/- – | रु. 14,45,783/- |
| सहामाही | रु. 1,47,601/- | रु. 14,76,015/- |
| त्रैमासिक | रु. 1,49,068/- | रु. 14,90,683/- |
| मासिक | रु. 1,50,000/- | रु. 15,00,000/- |
आकारण्यात येणारी खरेदी किंमत जवळच्या रुपयापर्यंत पूर्ण केली जाईल.
पेन्शन भरण्याची पद्धत:
- मासिक, त्रैमासिक, अर्धवार्षिक आणि वार्षिक पेन्शन पेमेंट पद्धती आहेत. पेन्शन पेमेंट एनईएफटी किंवा आधार सक्षम पेमेंट सिस्टमद्वारे केले जाईल.
- पेन्शनचा पहिला हप्ता 1 वर्ष, 6 महिने, 3 महिने किंवा 1 महिन्यानंतर पेन्शन पेमेंटच्या पद्धतीवर अवलंबून असेल, म्हणजे अनुक्रमे वार्षिक, सहामाही, त्रैमासिक किंवा मासिक.
फ्री लुक कालावधी (Free Look Period): पॉलिसीधारक पॉलिसीशी समाधानी नसल्यास, तो पॉलिसी पावतीच्या तारखेपासून 15 दिवसांच्या आत (ही पॉलिसी ऑनलाइन खरेदी केली असल्यास 30 दिवस) आक्षेपांचे कारण सांगून एलआयसीकडे पॉलिसी परत करू शकतो. फ्री लूक कालावधीमध्ये परत केलेली रक्कम ही पॉलिसीधारकाने मुद्रांक शुल्क आणि पेन्शनचे शुल्क वजा केल्यावर जमा केलेली खरेदी किंमत आहे.
योजनेचे फायदे:
१) परताव्याचा दर: PMVVY योजना ग्राहकांना 10 वर्षांसाठी 7% ते 9% दराने खात्रीशीर परतावा प्रदान करते. (परताव्याचे दर सरकार ठरवते आणि सुधारित करते)
२) पेन्शनची रक्कम:
- किमान पेन्शन: रु. 1,000/- प्रति महिना रु. 3,000/- प्रति तिमाही रु.6,000/- प्रति सहामाही रु.12,000/- प्रति वर्ष.
- कमाल पेन्शन: रु. 10,000/-प्रति महिना रु. 30,000/-प्रति तिमाही रु. 60,000/- प्रति सहामाही रु. 1,20,000/- प्रति वर्ष.
३) मैच्योरिटी लाभ (Maturity Benefit):
- पॉलिसीची 10 वर्षांची मुदत पूर्ण झाल्यावर संपूर्ण मुद्दल रक्कम (अंतिम पेन्शन आणि खरेदी किंमतीसह) भरली जाईल.
- 10 वर्षांच्या पॉलिसी मुदतीत निवडलेल्या वारंवारतेनुसार (मासिक, त्रैमासिक, सहामाही किंवा वार्षिक) प्रत्येक कालावधीच्या शेवटी पेन्शन देय असते.
४) मृत्यू झाल्यास लाभ (Death Benefit):
- 10 वर्षांच्या कालावधीत कोणत्याही वेळी पेन्शनधारकाचा मृत्यू झाल्यास, कायदेशीर वारस/नामांकित व्यक्तींना खरेदी किंमत परत केली जाईल.
- आत्महत्येच्या गणनेमध्ये कोणतेही वगळले जाणार नाही आणि संपूर्ण खरेदी किंमत देय असेल.
५) कर्ज लाभ: आणीबाणीसाठी तीन वर्षांनी खरेदी किमतीच्या 75% पर्यंत कर्ज मिळू शकते. तथापि, सरकारने नियतकालिक अंतराने निर्धारित केल्यानुसार कर्जाच्या रकमेसाठी व्याजाचा दर आकारला जाईल आणि कर्जाचे व्याज पॉलिसी अंतर्गत देय असलेल्या पेन्शन रकमेतून वसूल केले जाईल.
६) समर्पण मूल्य (Surrender Value): ही योजना अपवादात्मक परिस्थितीत पॉलिसीच्या मुदतीदरम्यान अकाली बाहेर पडण्याची परवानगी देते जसे की जेव्हा पेन्शनधारकाला स्वत:च्या किंवा जोडीदाराच्या कोणत्याही गंभीर/अत्यावश्यक आजाराच्या उपचारासाठी पैशांची आवश्यकता असते. अशा प्रकरणांमध्ये पेन्शनधारकास खरेदी किमतीच्या 98% समर्पण मूल्य देय असेल.
पात्रता:
- PMVVY योजनेसाठी कोणतेही विशिष्ट पात्रता निकष नाहीत, त्याशिवाय सदस्य हा ज्येष्ठ नागरिक असणे आवश्यक आहे, म्हणजेच (60 वर्षे आणि त्यावरील).
- अर्जदार भारतीय नागरिक असणे आवश्यक आहे.
- PMVVY योजनेसाठी प्रवेशाचे कमाल वय नाही.
- अर्जदार दहा वर्षांच्या पॉलिसी मुदतीचा लाभ घेण्यासाठी तयार असणे आवश्यक आहे.
आवश्यक कागदपत्रे:
- आधार कार्ड
- बँक खात्याचे तपशील
- पॅन कार्ड
- वयाचा पुरावा
- पत्त्याचा पुरावा
- उत्पन्नाचा पुरावा
- अर्जदार नोकरीतून निवृत्त झाल्याचे दर्शवणारे कागदपत्र
अर्ज प्रक्रिया:
- LIC च्या अधिकृत वेबसाइट https://licindia.in वर लॉग इन करा.
- ‘Buy Online Policies’ या पर्यायावर क्लिक करा आणि पेज खाली स्क्रोल करून ‘येथे क्लिक करा’ बटणावर क्लिक करा.
- ‘By Policy Online’ हेडिंगखालील ‘प्रधानमंत्री वय वंदना योजना’ पर्यायावर क्लिक करा.
- एक नवीन पृष्ठ उघडेल. ‘क्लिक टू बाय ऑनलाइन’ पर्यायावर क्लिक करा.
- संपर्क तपशील प्रविष्ट करा आणि ‘पुढे जा’ बटणावर क्लिक करा.
- अर्ज भरा.
- ऑनलाइन अर्ज सबमिट करा, विनंती केल्यानुसार कागदपत्रे अपलोड करा आणि नोंदणी पूर्ण करण्यासाठी ‘सबमिट’ बटणावर क्लिक करा.
अर्ज प्रक्रिया ऑफलाईन प्रोसेस करण्यासाठी योग्यरित्या अर्ज भरून एलआयसीच्या कोणत्याही शाखेत अर्ज जमा करा. LIC शाखेत सर्व संबंधित कागदपत्रे जोडून रीतसर भरलेला अर्ज सबमिट करा. कागदपत्रांची पडताळणी केल्यानंतर, LIC एजंट पॉलिसी सुरू करेल.
प्रधानमंत्री वय वंदना योजना PDF मार्गदर्शक तत्त्वे: प्रधानमंत्री वय वंदना योजनेचे मार्गदर्शक तत्त्वे पाहण्यासाठी इथे क्लिक करा.
