निवृत्त कर्मचार्‍यांपैकी बहुतेकांसाठी पेन्शन हे उत्पन्नाचे एकमेव साधन आहे. केंद्र आणि राज्य सरकारी कर्मचाऱ्यांना निवृत्तीनंतर मासिक पेन्शनही मिळते. तथापि, लाभार्थ्याला त्याच्या पेन्शन खात्यात पेन्शन मिळत राहण्यासाठी वर्षाच्या अखेरच्या महिन्यात जीवन प्रमाणपत्र द्यावे लागते. वृद्ध किंवा आजारी पेन्शनधारकांना दरवर्षी जीवन प्रमाणपत्र सादर करण्यासाठी बँकेला भेट देणे कधीकधी कठीण होऊ शकते. सरकारने यावर उपाय शोधून काढला आहे आणि डिजिटल लाइफ सर्टिफिकेट किंवा जीवन प्रमाण सादर केले आहे.
जीवन प्रमाण म्हणजे काय?
जीवन प्रमाण हे निवृत्ती वेतनधारकांसाठी बायोमेट्रिक-सक्षम डिजिटल लाइफ सर्टिफिकेट आहे जिथे ते पेन्शन वितरण एजन्सीज (PDAs) सोबत ते निर्माण आणि शेअर करू शकतात. केंद्र सरकार, राज्य सरकार आणि इतर सरकारी संस्थांमधील सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांसाठी ही सुविधा उपलब्ध आहे.
ज्येष्ठ नागरिक आणि इतर सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांना दरवर्षी बँकेत जाऊन प्रत्यक्ष जीवन प्रमाणपत्र सादर करणे अत्यंत अवघड असते. भारत सरकारने अशा निवृत्ती वेतनधारकांसाठी आधार-आधारित बायोमेट्रिक प्रमाणीकरण वापरून जीवन प्रमाण पोर्टलला भेट देऊन किंवा त्यांच्या स्मार्टफोनवर जीवन सन्मान अॅप डाउनलोड करून डिजिटल जीवन प्रमाणपत्र तयार करण्याची तरतूद केली आहे.
जीवन प्रमाणाचे फायदे:
- जीवन प्रमाण पेन्शनधारकांना डिजिटल जीवन प्रमाणपत्र सादर करणे सोपे करते.
- पडताळणी आधार-बायोमेट्रिक प्रमाणीकरण वापरून केली जाते ज्यामुळे फसव्या क्रियाकलापांची शक्यता कमी होते.
- जीवन प्रमाण प्रमाणपत्र यशस्वीपणे तयार केल्यावर पेन्शनधारकाला एसएमएस सूचना पाठवली जाते.
- पेन्शनधारकाच्या मान्यतेशिवाय कोणताही DLC तयार करता येत नाही.
- एकदा सबमिट केल्यावर, पेन्शनधारकाला त्याचे मासिक पेन्शन त्याच्या पेन्शन खात्यात वितरित केले जाते.
पात्रता:
एखादी व्यक्ती खालील पात्रता निकषांची पूर्तता करत असल्यास जीवनप्रमाणच्या सुविधांचा लाभ घेऊ शकते:
- कर्मचारी पेन्शनधारक असावा.
- कर्मचारी निवृत्त सरकारी कर्मचारी असावा (केंद्र सरकार, राज्य सरकार किंवा इतर सरकारी संस्था).
- त्याच्याकडे वैध आधार क्रमांक असावा.
- आधार क्रमांक पेन्शन वितरण संस्थेकडे नोंदणीकृत असावा.
